
słownik gwary śląskiej L - M
polsko-śląski
L
lamentować | jamrać | Stoła na poszczotku izby i
richtig jamrała. Stała na środku pokoju i naprawdę
lamentowała. |
lampa karbidowa | karbitka | Downi na grubie niy boło
lampów na sztrom yno karbitki. Dawniej w kopalniach nie
było lamp elektrycznych tylko karbidowe. |
landrynka | szklok | Szkloki to nolepszy maszkyt.
Landrynki to najlepsze smakołyki. |
lane kluski | ajlauf | Bydzie ajlauf na łobiod. Na
obiad mamy lane kluski. |
lanie | lyjty | Niy maraś sie, bo
dostaniesz lyjty. Nie brudź się, bo dostaniesz lanie. |
laska | kryka | Opa łazi pod krykom.
Dziadek chodzi o lasce. |
latać | furgać | Gynś poradzi lotać jak jes
dziko. Gęsi potrafią latać, ale tylko dzikie. |
latawiec | drach | Za bajta my robiyli drachy.
Jako dzieci robiliśmy latawce. |
legitymacja, dokument tożsamości | legitka | Niy frasuj sie, może ftory
znod twoja legitka. Nie mart się, może ktoś znalazł
twoją legitymację. |
lekceważyć, mieć gdzieś | smolić | Smola jego zolyty.
Lekceważę jego zaloty. |
leniwy | zgniyły | Cera to mioł blank
zgniyło. Miał całkowicie leniwą córkę. |
liczyć | rachować | Synek mioł śtyry roki a
juże poradzioł rachować. Chłopiec miał cztery lata a
już potrafił liczyć. |
list | listek | A napisoł ci jaki listek? A
napisał do ciebie list? |
list, pismo | brif | Czekom na brif łot bracika.
Czekam na list od brata. |
listwa | lajsta | Miyndzy ścianom i dylinom
som takie lajsty. Między ścianą a podłogą są
listwy. |
litr | liter | Wola liter wody jak liter
mlyka. Wolę litr wody niż litr mleka. |
lizus | przichlast | Juzaś tyn przichlast
psziszoł. Znów ten lisus przyszedł. |
lusterko | żdżadło | Wejrzi sie do żdżadła i
niy rób gańby. Popatrz do lustra i nie przynoś wstydu. |
lutownica | lyjtkolba | Kaj jes moja lyjtkolba?
Gdzie jest moja lutownica? |
Ł
ładny | gryfny | We łogrodzie momy richtig
gryfne kwiotki. W ogrodzie mamy naprawdę ładne kwiatki. |
ładny | szwarny | Kaj sam może być jaki
szwarny synek? Gdzie tu może być jakiś ładny
chłopiec? |
łakomy | przepadzity | Nasza gadzina jes richtig
przepadzito. Nasz inwentarz domowy jest naprawdę
łakomy. |
łańcuch w rowerze | keta | Bes kety koło niy pojedzie.
Bez łańcucha rower nie pojedzie. |
łasica | łaska | Łaska poradzi udusić
kokota. Łasica potrafi zadusić koguta. |
łaskotać | kilać | Niy lubia jak mje kilosz.
Nie lubię kiedy mnie łaskoczesz. |
łatwo | leko | Niy ma leko. Nie jest
łatwo. |
ławeczka | ryczka | Weź sie rycka i zicni. Weź
sobie ławeczkę i usiądź. |
łobuz | gizd | Rostomajte gizdy łażom po
cołkim mieście. Po całym mieście chodzą różne
łobuzy. |
łobuz | rojber | Rojbry zezarły mi wieprzki
we łogrodzie. Łobuzy zjadły mi agrest w ogrodzie. |
łom | brecha | Do ty roboty mosz mieć
brecha. Do tej pracy potrzebujesz łomu. |
łuska kakaowa | kakauszala | Bydziesz szoł nazot to kup
kakauszale. Kiedy będziesz wracać, kup łuskę
kakaową. |
łysina | glaca | Jak mosz glaca niy musisz
mieć grzebiynia. Skoro masz łysinę, nie potrzebujesz
grzebienia. |
łza | płaczka | Aże mu leciały płaczki.
Aż mu leciały łzy. |
M
maluch, czlowiek niewielkiego wzrostu | pyrtek | Pyrtek niy poradzi wysoko
skokać. Niski człowiek nie potrafi skakać wysoko. |
mała miotełka | śmiatek | Prziniyś śmiatek i
pozamiatej. Przynieś miotełkę i pozamiataj. |
małpa | afa | Niy skokej choby afa.
Przestań skakać jak małpa. |
mały pokój | kamerlik | Za dziołcha to jo miała
swój kamerlik. Jako młoda dziewczyna mieszkałam w
małym pokoju. |
maruda, niejadek | poprznioł | Jedyn bajtel zjy do
porzondku a inszy to jest poprznioł. Jedno dziecko
porządnie się naje a inne jest niejadkiem. |
marudny | zmierzły | Moja baba dziś jest fest
zmierzło. Moja żona jest dziś bardzo marudna. |
marudzić, zrzędzić | wajać | Moj chop juzaś wajoł
cołki dziyń. Mój mąż znowu marudził cały dzień. |
marynarka | szaket | Jak chop łoblecze szaket to
jes fest wysztiglowany. Kiedy mężczyzna założy
marynarkę wtedy jest wystrojony. |
mecz rewanżowy | wetka | A jutro gromy wetka. Jutro
zagramy mecz rewanżowy. |
metr | meter | Dejcie mi dzewniano lajsta,
tako na meter dugo. Poproszę listwę drewnianą, metr
długości. |
metr krawiecki | myjtermas | Wiela to wom pani wyszło na
tym myjtermasie. Ile pani wymierzyła tym metrem
krawieckim? |
mętny | kalny | Tyn zelter coś mocie kalny.
Ta woda mineralna jest jakaś mętna. |
mężczyzna, mąż | chop | Chopy rade grajom we fusbal.
Mężczyźni lubią grać w piłkę nożną. |
miarka składana | corsztok | Na co ci blajsztift jak niy
mosz corsztoka? Po co ci ołówek skoro nie masz miarki? |
miesiąc | miesionc | Na pyndzyjo cza robić
cołki miesionc. Na wypłatę trzeba pracować cały
miesiąc. |
mieszać | szelontać | Poszelontej w ty szolce.
Wymieszaj zawartość szklanki. |
mieszać w głowie | bamoncić | Niy bamonć mje! Nie mieszaj
mi w głowie! |
mięsień | muskla | Chop musi mieć fest muskle.
Mężczyzna powinien mieć dobrze rozwinięte mięśnie. |
mięso | miyso | Juzaś niy ma miysa na
łobiod. Znowu nie ma mięsa na obiad. |
migdały | mandle | Dowo sie do zisty mandle abo
niy? Czy do babki dodaje się migdały, czy nie? |
miotła | mietła | Sam jes tela marasu, że cza
iść po mietła. Tu jest tyle brudu, że trzeba pójść
po miotłę. |
mirt | merta | Fto mo merta na łogródku?
Kto hoduje mirt na ogródku? |
miska | waszpek | Dej sam jaki waszpek. Podaj
tu jakąś miskę. |
mleko | mlyko | Kaj żeś łostawioła kana
na mlyko? Gdzie zostawiłaś bańkę na mleko? |
młodzieniec | karlus | Paczcie pani, tyn wasz synek
to już jes gryfny karlus. Niech pani popatrzy, pani syn
wyrósł na przystojnego młodzieńca. |
młotek | motek | Ślecioł mi motek jak żech
robioł na dachu. Kiedy pracowałem na dachu spadł mi
młotek. |
mocno | fest | Cza sam dać dobry klyj coby
fest czimało. Należy dać tutaj dobry klej, żeby mocno
trzymało. |
moczyć | tonkać | Starzik tonko żymła we
mlyku. Dziadek moczy bułkę w mleku. |
modlić się | rzykać | We kościele sie rzyko a niy
śmieje. W kościele należy się modlić, a nie śmiać. |
morela | aprikołza | Byś mogła kupić trocha
aprikołzów. Mogłabyś kupić nieco moreli. |
motorower | moplik | Niy łaź piechty, kup sie
moplik. Nie chodź piechotą, kup sobie motorower. |
motyl | szmaterlok | Na wiosna bydom zaś furgać
szmaterloki. Wiosną znów będą latać motyle. |
mowa, język | godka | Niy znom ty godki. Nie znam
tego języka. |
mówić | godać | Poradzisz godać po
ślonsku? Potrafisz mówić po śląsku? |
mówić | padać | Co to padosz? O czym
mówisz? |
mówić od rzeczy | fandzolić | Moj chop niykiedy fanzoli.
Mój mąż czasem mówi od rzeczy. |
mówić po niemiecku (żartobliwie) | diderdasować | Stoli tam i sie
diderdasuwali. Stali tam i rozmawiali po niemiecku. |
mrówka | amajza | Amajza wlazła na kwiotek.
Mrówka weszła na kwiatek. |
murarz | mulorz | Moj chop robi za mulorza.
Mój mąż pracuje jako murarz. |
musztarda | zynft | Chcecie to zymftu do tego wusztu. Chce
pan musztardę do kiełbasy? |
myszkować, szukać | sznupać | Za czym to tak sznupiesz?
Czego tak szukasz? |
Antryj: przedsionek dla tych, którzy chcą polubić Górny Śląsk
redaktor naczelny: Zbigniew Markowski, tel.: 32 284 36 85
polecamy poznaj-slask.pl