F
fajer | święto | Na Barbórka jes nojwiynkszy fajer. Największe święto to Barbórka. |
fajla | pilnik | Niy czaskej motkiym yno nojprzód sie do tego weź fajla. Nie uderzaj młotkiem, weź najpierw pilnik. |
fajrant | zakończenie dnia pracy | Fajrant bydzie dopiyro za sztyry godziny. Koniec pracy nastąpi dopiero za cztery godziny. |
familio | rodzina | Kożdo familio mo swoigo elwra. W każdej rodzinie jest jakiś obibok. |
familok | dom wielorodzinny | Familoki stojom jedyn kole drugigo. Domy wielorodzinne stoją jeden obok drugiego. |
fana | flaga | Wejrzi sie na ta fana. Spójrz na tę flagę. |
fandzolić | mówić od rzeczy | Moj chop niykiedy fanzoli. Mój mąż czasem mówi od rzeczy. |
fara | probostwo | Na fara to cza iś prosto. Żeby dojść do probostwa trzeba iść prosto. |
farorz | proboszcz | Farorz dugo dziś siedzioł we suchatelnicy. Ksiądz proboszcz długo dziś siedział w konfesjonale. |
fater | ojciec | Fater durś łazi we hucie. Ojciec ciągle chodzi w kapeluszu. |
fecht | żebranie | Jak tak dali pódzie to ida na fecht. Jak tak dalej pójdzie będę musiał żebrać. |
fedra | sprężyna | We tym starym zygorze szczelyła fedra. W tym starym zegarze pękła sprężyna. |
fedrować | wydobywać węgiel | Moj chop cołkie życie fedrówoł. Mój mąż przez całe życie wydobywał węgiel. |
fertig | gotowe | Jeszcze łobleka szczefiki i byda fertig. Jeszcze tylko założę buty i będę gotowy. |
feryje | ferie, wakacje | Jeszcze dwa tydnie i bydom feryje. Jeszcze dwa tygodnie i będą wakacje. |
fest | mocno | Cza sam dać dobry klyj coby fest czimało. Należy dać tutaj dobry klej, żeby mocno trzymało. |
fet | tłuszcz | Zrob łobiod, ale niy dowej za dużo fetu. Przygotuj obiad, ale nie dawaj za dużo tłuszczu. |
fiber | gorączka | Dwa tydnie mie czimie tyn fiber. Mam gorączkę od dwóch tygodni. |
fibermas | termometr | Bajtle zaś poczaskały fibermas. Dzieci znów potłukły termometr. |
ficować | cerować | Teroski już żodyn fuzekli niy ficuje. Teraz już nikt nie ceruje skarpet. |
filok | wieczne pióro | Łon to szrajbuwoł filokiym jak jaki grof. On pisał wiecznym piórem jak jakiś arystokrata. |
fimel | postrzeleniec | Loto po mieście jak jaki fimel. Biega po mieście jak postrzeleniec. |
fiśla | strych | Stare graty oma kozała wyniyś na fiśla. Stare sprzęty babcia kazała wynieść na strych. |
flaszka | butelka | Dejcie mi czi flaszki zeltra. Poproszę o trzy butelki wody mineralnej. |
flek | plama | Łobloła sie bonkawom i teroski mo flek na szczewiku. Oblała się kawą i teraz ma plamę na bucie. |
fliger | samolot | Abo pojadymy banom, abo polecymy fligrym. Albo pojedziemy pociągiem, ale polecimy samolotem. |
flompa | niechlujna kobieta | Łoblycz sie do porządku, bo bydziesz wyglądać jak jako flompa. Ubierz się porządnie, bo inaczej będziesz wyglądać jak kobieta niechlujna. |
fojera | ognisko | Na jesiyń zrobiymy na placu fojera. Jesienią rozpalimy na podwórku ognisko. |
fojercok | zapalniczka | Jak fto kurzy cygaryty to mo ze sobom fojercok. Jeśli ktoś pali papierosy, ma ze sobą zapalniczkę. |
fojermon | strażak | Po drodze jechali fojermony swoim autym. Drogą jechali strażacy swoim wozem. |
fojerwera | straż pożarna | Robota we fojerwerze to jes dobry fach. Praca w straży pożarnej to dobry zawód. |
folgować | traktować łagodnie, pobłażać | Niy rób tyla larma i pofolguj nom trocha. Nie krzycz tak i potraktuj nas łagodnie. |
font | pół kilo | Dejcie mi font krupnioków. Poproszę o pół kilo kaszanki. |
forhangi | zasłonki w oknie | Downo to mocie te modre forchangi? Czy od dawna ma pan/pani te niebieskie zasłonki? |
forsztelować | wyobrażać sobie | Forszteluj sie: łon na to nic niy pedzioł! Wyobraź sobie, że on na to nic nie powiedział. |
frela | panna | Z ni to już jest prawdziwo frela. Ona jest już prawdziwą panną. |
fróp | korek | Na co ci ta flaszka jak niy mosz fropa? Po co ci ta butelka skoro nie masz korka? |
fto | kto | Fto to widzioł? Kto to widział? |
fulać | opowiadać głupstwa | Lubia ś niymi łosprawiać, bo łoni niy fulajom. Lubię z nimi rozmawiać, bo nie opowiadają głupot. |
fura | furmanka | Downi wągle woziyli yno furami. Dawniej węgiel wożono wyłącznie furmankami. |
furgać | latać | Gynś poradzi lotać jak jes dziko. Gęsi potrafią latać, ale tylko dzikie. |
furt | daleko | Tak się znaloz furt łot swoi chałupy. W ten sposób znalazł się daleko od domu. |
fusbal | piłka nożna | Do fusbalu niy cza epnego stadionu, styknie trocha placu pod lasym. Do gry w piłkę nożną nie trzeba wielkiego stadionu, wystarczy nieco miejsca pod lasem. |
futrować | karmić | Jak sie mo gadzina to jom cza roz dziynnie futrować. Gdy posiada się zwierzęta gospodarskie, należy je karmić raz dziennie. |
fuzekla | skarpeta | Bajtle rade lotajom po dylinie we samych fuzeklach. Dzieci lubią biegać po podłodze w samych tylko skarpetach. |
G
gadzina | zwierzęta gospodarskie | Gadzinie cza dać pozrić, coby niy lotała godno. Zwierzętom gospodarskim trzeba dać jeść, by nie biegały głodne. |
galert | galareta | Na sobota zrobia moi familii galert ze kury. W sobotę przygotuję dla mojej rodziny galaretę z kury. |
galoty | spodnie | Jak skokoł bez pot to sie potargoł galoty. Kiedy przeskakiwał przez płot, podarł sobie spodnie. |
ganc | całkowicie | To jes gac jedno. To jest całkowicie wszystko jedno. |
gańba | wstyd | Niy rób mi sam gańby przi ludziach. Nie przynoś mi wstydu przy ludziach. |
gardina | firana | Jak mosz lokno to sie musisz kupić gardiny. Skoro masz okno, musisz kupić firany. |
gardinsztanga | karnisz | Cza wymiynić staro gardinsztanga na nowo. Należy wmienić stary karnisz na nowy. |
geburstak | urodziny | Ftory to już wasz geburstak? Które to już pana/pani urodziny? |
geltag | wypłata | Lepszy mały geltag niż żodyn. Lepsza wypłata mała, niż żadna. |
gelynder | poręcz | Czim sie gelyndra to niy ślecisz ze słodów. Trzymaj się poręczy, wtedy nie zlecisz ze schodów. |
gepek | bagażnik w rowerze | Tyn nec to sie weź na gepek. Połóż lepiej siatkę na bagażniku rowerowym. |
gerować | fermentować | Japka na wino muszom nojprzód gerować. Jabłka, z których będzie wino muszą najpierw sfermentować. |
gibel | poddasze | Fciep te stare graty na gibel. Wrzuć stare sprzęty na poddasze. |
gibko | szybko | Bier sie za robota yno gibko. Bierz się do pracy tylko szybko. |
gipsdeka | sufit | Niy fszyskie malujom gipsdeka na bioło. Nie wszyscy malują sufit na kolor biały. |
giskana | podlewaczka | Ta giskana jes połno abo próżno? Ta podlewaczka jest napełniona czy pusta? |
gizd | łobuz | Rostomajte gizdy łażom po cołkim mieście. Po całym mieście chodzą różne łobuzy. |
glaca | łysina | Jak mosz glaca niy musisz mieć grzebiynia. Skoro masz łysinę, nie potrzebujesz grzebienia. |
glajzy | szyny | Bez glajzów banka niy pojedzie. Bez szyn tramwaj nie pojedzie. |
glancować | polerować, czyścić | Prziszoł twój szac w glancowanych szczewikach. Przyszedł twój narzeczony w wypolerowanych butach. |
glazyjki | rękawiczki ze skóry | Sam sprzedowajom glazyjki na zima. Tutaj sprzedają skórzane rękawiczki na zimę. |
godać | mówić | Poradzisz godać po ślonsku? Potrafisz mówić po śląsku? |
godka | mowa, język | Niy znom ty godki. Nie znam tego języka. |
golac | fryzjer | Łaża do golaca kożdy miesionc. Chodzę do fryzjera co miesiąc. |
gorczek | garnuszek | Łostow mi trocha zupy we gorczku. Zostaw mi trochę zupy w garnuszku. |
gorki | gorący | Te kartofle som richtig gorkie. Te ziemniaki są naprawdę gorące. |
gorol | nie Ślązak | Gorol niy rozumiy śląski godki. Nie Ślązak nie rozumie śląskiej gwary. |
gorszyć sie | obrażać się, gniewać | Już sie na mje niy gorsz. Nie gniewaj się już na mnie. |
gorzoła | wódka | Na geburstagu może być gorzoła, bele niy za wiela. Na urodzinach może być wódka, byle nie za dużo. |
gościna | przyjęcie | Na geburstag cza zrobić gościna. Skoro są urodziny, powinniśmy zrobić przyjęcie |
graczki | zabawki | Bo zabiera graczki i póda do dom! Bo zabiorę zabawki i pójdę do domu! |
grin | pik (w kartach) | Coś mi dzisio włażom same griny. Jakoś dziś dostaję tylko piki. |
grincojg | warzywa | Grincojg musi być do kożdego łobiadu. Warzywa powinny być w każdym obiedzie. |
grof | hrabia, arystokrata | Coś sie tak wysztigluwoł jak jaki grof! Co się tak wystroiłeś jak arystokrata? |
gruba | kopalnia | W naszy familii zowżdy ftoś robioł na grubie. W naszej rodzinie zawsze ktoś pracował na kopalni. |
gryfcok | strojniś, elegant | Pacz co za gryfcok tam stoi przy borsztajnie. Popatrz jaki elegant stoi przy krawężniku. |
gryfny | ładny | We łogrodzie momy richtig gryfne kwiotki. W ogrodzie mamy naprawdę ładne kwiatki. |
gulik | kratka ściekowa kanalizacji | Wczora dwa złote wpadło mi do gulika. Wczoraj dwa złote wpadły mi do kratki ściekowej. |
gupi | człowiek głupi | Niy kożdy musi być mondry, ale tyż niy powiniyn być łod razu gupi. Nie każdy musi być mądry, ale też nie powinien być głupcem. |
gupielok | głupek | Niy skokej to dylinie jak gupielok. Nie skacz po podłodze jak głupek. |
gybis | sztuczna szczęka | Opa niy mo swoich zymbów yno gybis. Dziadek nie ma własnych zębów tylko sztuczną szczękę. |
gymba | usta, twarz | Gymba aż ji sie śmioła. Twarz aż jej się śmiała. |
gynsi pympek | stokrotka | Nazbiyrej swoi lipście chocio gynsi pympków. Nazbieraj dla swojej narzeczonej chociaż stokrotek. |
gypek | bagażnik rowerowy | Lepi mjeć gypek przi kole, jak niy mieć. Lepiej mieć w rowerze bagażnik, niż go nie mieć. |
gyszynk | prezent | Geburstak jes dobry, bo sie dostowo gryfne geszynki. Urodziny są dobre, bo wtedy dostaje się ładne prezenty. |
gywera | karabin | Kożdy wojok mo mieć swoja gywera. Każdy żołnierz powinien mieć swój karabin. |
gzuć | pędzić | Widzieli go gzuć na kole kole banhofu. Widziano go jak pędził na rowerze obok dworca. |
H
hadra | szmata | Mocie to w doma jakie stare hadry? Czy ma pan w domu jakieś stare szmaty? |
haja | awantura | Jak sie baba wnerwi to poradzi zrobić srogo haja. Gdy kobieta się zdenerwuje może zrobić wielką awanturę. |
hajcować | palić w piecu | Bez zima cza fest hajcować. Zimą trzeba mocno palić w piecu. |
hajer | górnik | Hajera to kożdy jedyn szanuje. Górnika wszyscy szanują. |
halba | pół | Styknie jedna halba. Wystarczy pół litra (wódki). |
halbki | półbuty | Wczora sam prziszoł we nowych halbkach. Wczoraj pojawił się tutaj w nowych półbutach. |
halter | sprzączka | Spacz sie jaki halter. Załatw sobie jakąś sprzączkę. |
hałskyjza | ser domowy | Downi to sie robiyło w doma hałskyjza. Kiedyś wyrabiano ser domowy w domach. |
hantuch | ręcznik | Idź do waszkuchnie i prziniyś sam hańtuch. Idź do pralni i przynieś tutaj ręcznik. |
hasie | popiół | Noleży sie wyniyś hasie ze pieca. Trzeba usunąć popiół z pieca. |
hasiok | śmietnik | To niy jes futer do ludzi yno do hasioka. To jedzenie nie nadaje się dla ludzi tylko do śmietnika. |
haszpa | agrafka | Bez ta haszpa mom teroski bolok. Z powodu tej agrafki mam teraz bolące miejsce. |
hazok | zając | Hazok bez zima to wiela niy loto. Zimą zające nie biegają zbyt wiele. |
heft | zeszyt | Niy mosz kaj szrajbuwać to sie kup jaki heft. Jeżeli nie masz w czym pisać, kup sobie jakiś zeszyt. |
heklować | szydełkować | Baby rade heklujom. Kobiety lubią szydełkować. |
heksa | czarownica | Wejrzała na mje jak jako heksa. Spojrzała na mnie jak jakaś czarownica. |
herc | kier (w kartach) | Mioł same herce, besto wygroł cołki szpil. Miał w kartach same kiery i dlatego wygrał rozdanie. |
hercklekoty | choroba serca, przyśpieszone bicie serca | Jak cie widza to mom hercklekoty. Kiedy cię widzę serce mi bije w przyśpieszonym tempie. |
hereszt | więzienie, areszt | We hereszcie idzie abo siedzieć, abo robić za wachtyrza. W więzieniu można albo siedzieć, albo pracować jako strażnik. |
hica | upał | Wola hica bez lato jak mroz bez zima. Wolę upał latem niż mróz zimą. |
hołda | hałda | Kożdo gruba musi mieć swoja hołda. Każda kopalnia musi mieć swoją hałdę. |
hołzyntregi | szelki | Galoty ci niy ślecom, jak sie łobleczesz hołzyntregi. Spodnie ci nie spadną, jeżeli założysz sobie szelki. |
hut | kapelusz | Bez niedziela cza mieć hut. W niedzielę należy chodzić w kapeluszu. |
hyngiel | uchwyt | Jak mosz hyngiel to sie go czim. Skoro masz uchwyt to trzymaj się go. |