Wiktoria Prządka
Jak określić, który sportowiec jest wybitny? Wydawałoby się, że w sporcie jest to dość proste – wystarczy spojrzeć i porównać wyniki. Ale co zrobić, gdy sportowców jest tak wiele, a co roku rekordy gonią rekordy? Wtedy warto zajrzeć na listę osób o najbardziej prestiżowym statusie – statusie olimpijczyka. Pomimo najwyższej poprzeczki kwalifikacji na Igrzyska, wśród olimpijczyków od 1924 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości aż do 2014 roku (to najnowsza lista, jaką znalazłam, a liczyć można godzinami) Polaków olimpijczyków było 2570. Aby listę nieco skrócić, skupmy się na igrzyskach letnich, następnie na dyscyplinie jaką jest lekkoatletyka, a następnie wyszukajmy na niej Ślązaków. To nadal nie ułatwia nam pracy, bo po długim wyczytywaniu nazwisk możemy dojść do wniosku, że lista nadal jest długa, a Śląsk lekkoatletyką stoi.
Stadion Śląski – lekkoatletyczne serce Polski
W końcu piękny obiekt, jakim jest Stadion Śląski, od 2020 roku jest Lekkoatletycznym Stadionem Narodowym, na którym w 2018 roku odbył się pierwszy Memoriał Kamili Skolimowskiej, który zgromadził ponad 41 000 widzów i odbywa się co roku. Miting ten jest wyjątkowy, ponieważ jest punktem w cyklu World Athletics Gold Continental Tour oraz od 2022 roku jest zaliczany do Diamentowej Ligi, najbardziej prestiżowych zawodów World Athletics. Kolejnym ważnym wydarzeniem, który sprawia, że Silesia jest ważnym punktem na lekkoatletycznej mapie świata, jest odbywający się tam od 2018 roku Memoriał Janusza Kusocińskiego, który z każdym kolejnym rokiem, podobnie jak Memoriał Kamili Skolimowskiej, gromadzi coraz większą, wielotysięczną publiczność i gwiazdy światowej lekkoatletyki. Dodatkowo na chorzowskim stadionie w 2028 roku odbywać mają się lekkoatletyczne Mistrzostwa Europy.
Ale to jedynie obiekt. O prawdziwej sile śląskiej lekkoatletyki świadczą zawodnicy. Wśród Ślązaków mamy medalistów olimpijskich, potwierdzających śląską moc w tejże dyscyplinie.
Medaliści ze Śląska
Józef Schmidt
Podwójnym złotym medalistą był urodzony w 1935 roku w Michałkowicach Józef Schmidt. Największe sukcesy święcił jako zawodnik Górnika Zabrze, pobijając w 1960 roku rekord świata w trójskoku i zdobywając złoty medal Igrzysk Olimpijskich w Rzymie, powtarzając ten sukces cztery lata później w Tokio. Dodatkowo wraz z trenerem opracowali technikę trójskoku wykorzystującą jego wrodzoną szybkość – styl biegowy, znany też jako polski, który szybko stał się powszechnie stosowany wśród trójskoczków z całego świata. Oprócz dwóch złotych medali i dwóch rekordów świata zdobył również tytuł Polskiego Kangura.
Halina Richter – Górecka
Kolejną wybitną postacią jest Halina Richter – Górecka – Herrmann. Urodzona w 1938 roku w Chorzowie zawodniczka Budowlanych Chorzów, a potem, jak Józef Schmidt, Górnika Zabrze, była jedną z najwybitniejszych polskich sprinterek. W 1960 roku w Rzymie wraz z Teresą Wieczorek – Ciepły, Celiną Jesionowską oraz Barbarą Janiszewską – Sobottą w sztafecie 4 x 100m zdobyły brązowy medal olimpijski. Cztery lata później w Tokio, również w sztafecie 4 x 100m (w nieco innym składzie: Teresa Ciepły, Irena Kirszenstein (potem Szewińska), Ewa Kłobukowska) wspięła się na najwyższe podium, do brązu z 1960 roku dodając złoto. Dla uhonorowania wybitnej chorzowianki, w Chorzowie co roku odbywają się zawody o Puchar Haliny Richter – Góreckiej.
Janusz Sidło
Zejdźmy teraz o stopień niżej na olimpijskim podium. Znajdziemy się w miejscu, w którym w 1956 w Melbourne roku stał Janusz Sidło. Ten najwybitniejszy w historii Polski oszczepnik urodził się w 1933 roku Szopienicach, dziś dzielnicy Katowic. 1956 roku pobił rekord świata w rzucie oszczepem, poprawiając tym samym swój rekord Europy z 1953 roku. Co ciekawe, był również rekordzistą Polski w rzucie granatem, natomiast nie wiem nic o współczesnym rozgrywaniu tej dyscypliny przez Polski Związek Lekkiej Atletyki.
Marian Foik
Na drugim stopniu podium w 1964 roku w Tokio stanął Marian Foik. Urodził się w 1933 roku w Bielszowicach, w dawnym powiecie katowickim. W trakcie kariery sportowej otrzymał przydomek “białej błyskawicy” bijąc 30-krotnie rekordy Polski. Na swoich trzecich Igrzyskach, w sztafecie 4 x 100m wraz z Marianem Dudziakiem, Wiesławem Maniakiem i Andrzejem Zielińskim zdobył srebrny medal, będący ukoronowaniem jego wspaniałej kariery.
Lucyna Langer
Schodzimy jeszcze jeden stopień niżej i możemy wyobrazić sobie, że jesteśmy brązowymi medalistami Igrzysk Olimpijskich w 1980 roku w Moskwie, konkretnie w biegu na 100m przez płotki. Tego wyobrażać nie musiała sobie urodzona w 1956 roku w Mysłowicach Lucyna Langer. Jej wynik życiowy w tej dyscyplinie – 12.43s – ustanowiony w 1984 roku nadal jest drugim wynikiem w historii Polski.
Dzisiejsze gwiazdy
No dobrze, możemy więc stwierdzić, że mieliśmy wybitnych lekkoatletów. A jak jest dziś?
Justyna Święty – Ersetic
Justyna Święty – Ersetic, urodzona w 1992 roku w Raciborzu, jest obecnie jedną z najlepszych polskich 400-metrówek. Wychowanka Victorii Racibórz, a dziś reprezentantka AWF Katowice, jest podwójną medalistką olimpijską z Tokio z 2021 roku (oficjalnie 2020 roku). Zdobyła złoto w sztafecie mieszanej 4 x 400m (wraz z Kajetanem Duszyńskim pochodzącym z Siemianowic Śląskich) oraz srebro w damskiej sztafecie 4 x 400m. Występowała również na Igrzyskach w Rio oraz Londynie, jej wynik na dystansie 300m – 35.50s – jest trzecim wynikiem w polskich historycznych tabelach, a wynik na jej koronnym dystansie 400m – 50.41 – czwartym.
Dawid Tomala
Ostatnim na liście naszych medalistów jest tyszanin Dawid Tomala. Podczas Igrzysk Olimpijskich Tokio 2020 zdobył złoty medal w chodzie sportowym na dystansie 50km. O ogromnej randze tego sukcesu świadczy fakt, że stał się drugim Polakiem w historii (obok Roberta Korzeniowskiego) który zwyciężył na tym morderczym dystansie. Oprócz tego od 2018 roku dzierży rekord Polski w chodzie na 3km, a jego wyniki z dystansów 20km i 5km zajmują w tabelach historycznych 4 miejsca.
Śląscy uczestnicy
Zdobycie medalu olimpijskiego to najwyższe osiągnięcie sportowe, natomiast już sam występ podczas Igrzysk jest ogromnym sukcesem. Oto Ślązacy – olimpijczycy, których udało mi się znaleźć:
- Anna Wojtaszek-Pazera-Bocson
- Wilhelm Weistand
- Zofia Walasek
- Walter Turczyk
- Edward Szmidt
- Zdobysław Stawczyk
- Arkadiusz Sowa
- Barbara Sosgórnik
- Alfred Sosgórnik
- Piotr Sobotta
- Joanna Smolarek
- Małgorzata Rydz
- Zuzanna Radecka
- Edmund Potrzebowski
- Artur Noga
- Aniela Nikiel
- Ryszard Malcherczyk
- Benjamin Kuciński
- Emil Kiszka
- Gertruda Kilos
- Otylia Kałuża
- Jakub Jelonek
- Zbigniew Jaremski
- Jolanta Januchta
- Jolanta Janota
- Piotr Haczek
- Ewa Gryziecka
- Jerzy Gros
- Henryk Grabowski
- Leszek Gajdziński
- Helena Fliśnik
- Jerzy Chromik
- Anna Breuer-Mosler
- Roland Brehmer
- Edward Bożek
- Jacek Bednarek
- Jerzy Pławczyk
